کد مطلب:18747 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:5

گنجینه پرسمان » اخلاق و عرفان

چگونه ميتوان از دروغ گفتن وغيبت كردن دوري كرد

الف) غيبت و دروغ از گناهان كبيره است و كسي كه اينها را ترك

نميكند در واقع پايه اعتقاد او به توحيد و معاد سست است; وگرنه چنانچه

كسي معتقد باشد كه همه چيز بشر در اختيار خداست و او با اندك اشارهاي

ميتواند انسان را از هستي ساقط كند و نيز به همه كارها و گفتارهاي وي

آگاهي دارد و همه را ضبط ميكند. همچنين در روز معاد به همه اين اعمال

رسيدگي ميكند و سر مويي از قلم نميافتد و براي گناهكاران واهل غيبت و

دروغ عقوبت شديد آماده كرده است و... باز چگونه جرات بر غيبت و دروغ

پيدا ميكند؟!

در روايتي آمده است: غيبت از زنا بدتر است و وقتي علتش را از امام

معصوم(ع) سوال ميكنند، ميفرمايد: چون آدم زناكار با توبه بخشيده

ميشود; ولي آدمي كه غيبت ميكند تا رضايت آن شخص غيبت شده را

فراهم نكند توبه او پذيرفته نميشود; مگر در جايي كه اگر بخواهد رضايت

طرف را حاصل كند، فساد بيشتري مثل خونريزي پيش آيد كه در اين صورت

لازم نيست به طرف بگويد; بلكه بايد براي آن شخص طلب مغفرت كند.

همچنين در حديثي آمده است: ((آدمي كه غيبت ميكند اگر با توبه و

حاصل كردن رضايت صاحب غيبت بميرد، آخرين كسي است كه وارد

بهشت ميشود و اگر بدون توبه بميرد اولين كسي است كه داخل جهنم

ميشود)).

در رابطه با دروغ نيز در روايت آمده است: ((كليد همه گناهان دو چيز

است: يكي دروغ و ديگري شراب)). همچنين از امام سوال شد كه آيا ممكن

است مومن بعضي از گناهان مثل زنا، قمار و شرابخواري را انجام دهد؟

امام ميفرمايد: بلي ممكن است. و وقتي سوال ميشود كه آيا ممكن است

مومن دروغ بگويد؟ امام(ع) ميفرمايند: نه ممكن نيست، براي اين كه

دروغگويي با ايمان به خدا سازگار نيست.

ب)اينكه به فكر درمان دروغ افتادهايد بسيار جاي خوشوقتي است.

زيرا شناخت درد نيمي از درمان است. آن گاه خطر بسيار بزرگ است كه

آدمي به دردي مبتلا باشد ولي از آن غافل باشد و خود را كاملا سالم بپندارد.

دروغ گفتن ريشه در درون انسان دارد; ممكن است بنا به گفته روان شناسان

ناشي از كم ديدن خود باشد و ممكن است نيز علل ديگري در كار باشد كه

پرداختن به آن از اين مجال خارج است; ولي يك چيز مسلم است و آن اينكه

اين رفتار رفتار مناسبي نيست و بايد علاج شود. حال بايد ديد راه درمان

چيست؟

قدم اول: باور كردن اين حقيقت است كه شما قادر خواهيد بود با اين

خصلت مبارزه كرده و آن را مهار كنيد. بزرگترين خطر در راه رشد و كمال

آدمي يا س و نااميدي است. چرا شما بايد از اصلاح خود ما يوس باشيد؟ آيا

خداوند راههاي توبه و بازگشتن را بسته است چرا فكر ميكنيد قابل اصلاح

نيستيد. اگر قابل اصلاح نبوديد كه به فكر اصلاح نميافتاديد. بنابراين ((لاتيا

سوا من روح الله... ; از روح الهي و آنچه كه مايه زنده شدن است ما يوس

نباشيد)). پس در گام اول بايد بدانيد كه نه خداوند ازشما روي گردانده است

و نه اينكه خود ناتوان از اصلاحيد. چه شرايطي براي بازگشت بهتر از شرايط

شماست. آيا جواني بهترين دوران براي خودسازي و روي آوردن به خداوند

نيست؟ آيا خداوند توبه جوان را نميپذيرد؟ سعي كنيد موهومات را از ذهن

خود برانيد. خواستن توانستن است زكوشش به هر چيز خواهي رسيد.

شيطان را از خود برانيد كه او آدمي را از رحمت پروردگار و قدم گذاردن در

مسير كمال ما يوس ميسازد.

قدم دوم: اينكه بدانيد دروغ و خلاف واقع گفتن چه آثار شومي بر

شخصيت انسان و نيز در ذهن افراد ديگر دارد از يكسو گناهي بزرگ است كه

اصرار بر آن چه بسا آدمي را براي هميشه از رحمت خداوند دور سازد و از

سوي ديگر منزلت و شخصيت آدمي را در نزد ديگران پائين ميآورد. در اين

مورد مطالعه كتابهاي اخلاقي مانند: ((معراج السعاده)) و ((گامهاي عملي در

اخلاق)) را مطالعه كنيد.

قدم سوم: برنامهريزي براي كنترل زبان است. شما يك برنامه سه ماهه

به صورت هفتگي براي كنترل زبان طراحي كنيد. يعني در 12 برگ روزهاي

هفته را نوشته و در مقابل آن جائي براي علامت زدن و يا نوشتن بگذاريد. هر

شب قبل از خوابيدن برنامه را در برابر خود قرار دهيد و تعداد دفعاتي كه

احيانا برخلاف تصميم خود حرفي خارج از ضوابط زدهايد يادداشت كنيد.

همين برنامه را در طول هفته ادامه دهيد و هر شب سعي كنيد پيشرفت خود

را در برنامه كنترل كنيد و در پايان هفته نيز نتيجه كلي را ملاحظه نماييد. اگر

پيشرفت كرده و تعداد دفعات پائين آمده است به سجده رفته و خدا را شكر

كنيد; ولي اگر نتيجه مطلوب نبود در مرحله اول با تنبيه سبك خود را

مجازات كنيد: مثلا اگر روزي ديديد كه تعداد دفعات تخلف فزوني يافته

است روز بعد خود را از سخن گفتن براي چند ساعت محروم كنيد و اگر

تخلف تكرار شد روزه بگيريد. ميدانيم كه با عمل به اين برنامه حتما در

كنترل خود موفق خواهيد بود ان شا ا& .

ج)و اما غيبت; براي از دست دادن اين حالت بايد ارادهاي جدي و

قوي داشته باشيد و از شنيدن يا گفتن هر غيبتي و تهمتي هر اندازه هم به

نظرتان كوچك و سطحي ميآيد اجتناب ورزيد، زيرا در روز قيامت جوابي

براي آن نخواهيد داشت. در اين رابطه به برنامهاي كه پيشنهاد ميشود به

مدت 40 روز عمل كنيد و نتيجه را در صورت تمايل براي ما ارسال داريد.

اميد است ان شا ا& بر اين گناه غالب شويد:

1) هر ده روز يك بار بحث غيبت را در كتاب گناهان كبيره مطالعه كنيد.

2) هر روز صبح با خدا ((شرط)) كنيد كه امروز غيبت نمي كنم. در طول

روز كاملا مراقب رعايت اين شرط باشيد و جدا بكوشيد براي اولين بار از آن

تخلف نكنيد. شبها هنگام خواب اعمال روزتان را وارسي كنيد. اگر

مرتكب غيبت شدهايد تعداد دفعات آن را ثبت كنيد و براي مبارزه با آن توبه

نماييد و براي خود تنبيهي قرار دهيد مثلا تصميم بگيريد با دوستي كه نزد او

بيشتر غيبت ميكنيد يك روز رفت و آمد و گفت وگوي غيرضروري نكنيد يا

در جايي كه بيشتر غيبت هست شركت نكنيد يا يك روز، روزه بگيريد.

براي مطالعه بيشتر در اين زمينه ر . ك :

1- معراج السعادهمرحوم نراقي

2- قلب سليمشهيد دستغيب